Coronastress, wat kun je doen?

NIEUWS

Jikkie Has, vrijdag 3 april 2020

188 sec

De maatregelen blijven nog wel even van kracht; hoe ga je om met de onzekerheid en stress die de coronacrisis met zich meebrengen. Gedachtes als: heb ik straks nog wel een baan of wat als mijn onderneming failliet gaat, kunnen opspelen. Hoe blijf je de onzekerheid te baas en je kom je weer in de actie-stand? De wetenschap biedt praktische antwoorden.


Laten we eerst even naar de situatie gaan waar we nu in zitten; door het corona-virus is de wereld enorm veranderd; afstand houden, winkels die dicht gaan. Mensen houden hun hand op de knip, en zelf voel je misschien ook wel de druk; ga ik dit volhouden? Kortom, alle vanzelfsprekendheid is weg en het dagelijkse leven staat volledig op zijn kop. Er is sprake van een crisis.

Volgens psychiater Elisabeth Kubler-Ross gaan we op zo'n moment emotioneel door een 5-tal fasen; dit wordt ook wel de veranderingscurve genoemd.

Onzekerheid speelt zich vooral af in de fasen van boosheid, onderhandelen en depressie

De veranderingscurve

De 5 fasen in dit model zijn ontkenning, woede, onderhandelen, depressie en acceptatie.

1. Ontkenning dat de horeca dichtgaat, dat het leven in zijn huidige vorm niet langer doorgaat.
2. Boosheid omdat dat je beperkt wordt, dat je niet meer op de oude voet verder kunt. Opdracht die worden afgezegd, werk wat niet doorgaat.
3. Onderhandelen: als we even binnenblijven, dan kunnen we straks weer knallen.
4. Depressie: komt het nog wel goed met mijn bedrijf of mijn baan?
5. Acceptatie: we kunnen er niets aan doen, laten we er maar het beste van maken!

Hoe snel je door dit proces gaat verschilt per persoon. Sommige fasen ga je misschien snel door, maar blijf je langer hangen in een andere fase. Het kan ook gebeuren dat je terugvalt naar een eerdere fase, zoals het ongeloof dat de maatregelen minimaal tot juni doorlopen; je valt dan weer even terug naar de eerste fase van ontkenning; dat méén je niet!

Onzekerheid en stress

De onzekerheid speelt zich vooral af in de fasen van boosheid, onderhandelen en depressie. Alle zekerheden zijn over boord geslagen, je moet door, maar weet absoluut even niet hoe. Je gedachtes beginnen te malen: wat als ik straks failliet ga? Wat als ik straks mijn baan verlies? Komt het allemaal wel goed?

Deze onzekerheid leidt tot stress. Je lichaam maakt stofjes zoals cortisol aan om in de actie-stand te komen: om te gaan vechten of om te vluchten. Op zo'n moment is er geen tijd en ruimte om even goed na te denken over wat de beste strategie is. Er komt nú gevaar aan. Hierdoor gaat je brein gaat naar de overlevingsstand; je gaat meer reageren vanuit emoties zoals angst, boosheid en frustratie. Het gedeelte van je brein wat zorgt voor remming van deze emoties, het deel wat gaat over logisch redeneren en planning gaat op slot. Het is een logische reactie van je lichaam, maar helpt je niet op langere termijn in deze corona-crisis. Hoe ga je om met deze onzekerheid? Hoe krijg je weer meer (zelf-)vertrouwen?

Actie leidt tot (zelf-)vertrouwen.

Actie overwint angst. Het is belangrijk dat je weer in actie komt en de leiding neemt waar dat wél kan. Dat je je niet langer laat leiden door je angsten. Actie leidt namelijk tot een gevoel van controle en zelfvertrouwen. Je voelt je niet langer een speelbal van de situatie. Kom dus in actie op die punten waarop jij wel controle hebt.

Maak je je zorgen over je financiën? Check dan voor jezelf: is het een angst? Ben je bang of je in de toekomst alles kunt bepalen of heb je nu al daadwerkelijk een concreet een probleem? Heb je nu een concreet probleem? Tijd voor actie! Welke maatregelen kun je nu nemen? Gebruik maken van de regelingen die er zijn? Meld je aan! Niet genoeg of kom je niet aanmerking? Download je bankafschriften; waar gaat je geld naar toe? Waar kun je wél maatregelen nemen. Kun je snijden in abonnementen die je toch nooit gebruikte? Hoe minder je weet over de cijfers en feiten, hoe groter je angst.
Volgens Martin Seligman, grondlegger van de positieve psychologie komt een gevoel van veiligheid in jezelf door positief en productief gedrag (Seligman, 1996). Actie zorgt er voor dat je weer het gevoel van controle gaat krijgen. Geen controle over het virus, de crisis of de maatregelen, maar controle over je eigen acties en handelen.

Hoe minder je weet over de cijfers en feiten, hoe groter je angst

Dus hoe spannend je het ook vindt om naar je cijfers te kijken; doe het! Het vermindert de angst-respons in je lijf en kun je concreet naar de feiten kijken en maatregelen nemen waar het kan. Neem actie op waar je wél invloed op kunt uitoefenen.

Lessen uit het verleden

Bang voor de toekomst? Wanneer heb je het eerder zwaar gehad? Privé of zakelijk? Hoe ben je daar toen uitgekomen? Welke kwaliteiten of eigenschappen heb je toen ingezet? Welke positieve gedachtes had je toen? Welke kun je daar van nu weer inzetten om door deze crisis heen te komen? Deze crisis is qua vorm dan wel bijzonder, maar je hebt in je leven echt wel meer crisissen meegemaakt, die je door bent gekomen en waar je van hebt geleerd.

In de kern draait het erom dat je je niet laat leiden door je emoties, maar of je bereid bent om in actie te komen en keer op keer opnieuw te proberen.

In de kern draait het erom dat je je niet laat leiden door je emoties, maar of je bereid bent om in actie te komen

Zakelijk Zelfvertrouwen Drs. Jikkie Has is auteur, spreker en ondernemer op het gebied van zakelijk zelfvertrouwen. Zij vertaalt wetenschappelijk onderzoek naar praktische handvatten. Hierover heeft Has ook een boek geschreven: 'Zakelijk zelfvertrouwen: Durf succesvol te zijn'.

LOGIN   met je e-mailadres om te reageren.

REACTIES

Er zijn nog geen reacties.

tip de redactie