RHP-onderzoek naar calcium in hernieuwbare substraten: dit moet je weten

NIEUWS

SUBSTRATEN EN BODEMBIOLOGIE

Hein van Iersel, woensdag 23 juli 2025

101 sec

De overstap naar substraten op basis van hernieuwbare grondstoffen biedt kansen voor een duurzamere boomteelt. Tegelijkertijd brengt het ook uitdagingen met zich mee.

De proefopzet in de proefkas van RHP in 's-Gravenzande

Eén daarvan is bijvoorbeeld de beschikbaarheid van calcium. RHP, het kenniscentrum voor substraten, deed onderzoek naar de beschikbaarheid van calcium in deze hernieuwbare substraten — en de resultaten zijn relevant voor iedere boomkweker.

In op veen gebaseerde substraten worden de pH en de basisvoeding van het substraat op peil gebracht door een combinatie van bekalking en bemesting. De kalk die wordt toegevoegd is daarbij niet alleen verantwoordelijk voor het corrigeren van de pH, maar fungeert ook als bron van calcium en biedt een buffer gedurende de teelt. Dit zorgt voor een stabiel substraat en een voorspelbare beschikbaarheid van voedingsstoffen. Bij substraten op basis van hernieuwbare grondstoffen ligt dit anders. Deze grondstoffen — denk aan kokos, houtvezel of compost — vragen geen of veel minder bekalking om de pH te sturen. Hierdoor valt een belangrijke bron van calcium weg, net als de bufferwerking van het substraat. Calcium is voor een plant de belangrijkste bouwsteen van de membranen en celwanden en is noodzakelijk voor de celdeling. Het voedingselement draagt bij aan de stevigheid van een plant. Het is daarom belangrijk om deze voedingsstof alsnog op een effectieve manier aan te bieden. RHP heeft onderzocht hoe dit het beste kan worden gedaan.

Onderzoek

Uit het onderzoek bleek dat kalk toevoegen aan substraten op basis van hernieuwbare grondstoffen weinig bijdraagt aan het direct beschikbaar maken van calcium in het wortelmilieu. Klei brengt al iets meer calcium in, maar vooral gips en kalksalpeter leveren direct bij aanvang van de teelt calcium in het wortelmilieu. Dit is van belang omdat de plant, vooral in de beginfase van de teelt, voldoende calcium nodig heeft voor een gezonde groei. De toepassing van gips of kalksalpeter bleek dus effectief. De concentratie van calcium in het wortelmilieu werd hiermee direct verhoogd tot een niveau dat in onbehandelde substraten pas later in de teelt, door middel van bemesting van de kweker, wordt bereikt. Dit voorkomt tekorten en zorgt voor een stabielere groei van de plant. Bij gebruik van kalksalpeter of gips neemt respectievelijk het gehalte nitraat of sulfaat toe en ook de EC. Hiermee moet wel rekening worden gehouden. Het combineren van een basisbemesting in het substraat met een daaropvolgende bemesting in de teelt, leidt tot de beste balans. Het is hierbij goed om te weten dat gips alleen in de basisbemesting kan worden toegepast. Dit komt door de matige oplosbaarheid ervan, waardoor het niet in een A/B-bak kan worden toegepast.

Een overzicht van de proef in de proefkas van RHP in 's-Gravenzande.

Aandachtspunten voor inzetten hernieuwbare grondstoffen

Voor boomkwekers die werken met substraten op basis van hernieuwbare grondstoffen is het aan te raden om:
• extra aandacht te besteden aan de calciumbeschikbaarheid, zeker in de opstartfase van de teelt.
• in overleg met uw substraatproducent te overwegen om in de basisbemesting van het substraat gips of kalksalpeter toe te laten passen om voldoende direct beschikbaar calcium te realiseren.
• de pH en balans van voedingselementen in het substraat regelmatig te monitoren en indien nodig bij te sturen.

Hans Verhagen Hoofd Onderzoek RHP.

REACTIES

Er zijn nog geen reacties.

tip de redactie