Van aardbeiknotshaarluis tot zwartbenigheid: Nederlandse namen van plantenziekten vanaf nu makkelijk op te zoeken via de veroorzakers

NIEUWS

Hanneke Tax, woensdag 22 november 2023

63 sec

Databank Nederlandse Namen van Plantenziekten is gelanceerd door KNPV

Op 16 november werd de nieuwe databank Nederlandse Namen van Plantenziekten (NNPZ) officieel gelanceerd. Dit gebeurde tijdens het symposium van de Koninklijke Nederlandse Plantenziektekundige Vereniging (KNPV) ter gelegenheid van honderd jaar plantenziektekundig onderzoek in Wageningen. In de databank is gemakkelijk op te zoeken wat de Nederlandse naam van een plantenziekte is.

Agressief snot is een plantenziekte bij hyacinten, veroorzaakt door de bacterie Dickeya solani, waarbij slijm uit de aangetaste bloembollen druipt tijdens bewaring. Foto: WUR

Initiatiefnemer van de nieuwe databank is Piet Vlaming, secretaris van de KNPV, samen met verschillende deskundigen in het onderzoek naar plantenziekten. Daarbij ontstond de behoefte om namen van plantenziekten systematisch vast te leggen.

Wie veroorzaakt wat?

De naam van iedere - in Nederland voorkomende - veroorzaker van ziekten (insect, schimmel, bacterie, aaltje of virus) is bekend, met een unieke wetenschappelijke naam en vaak ook een unieke Nederlandse naam. De naamgeving van plantenziekten ligt meestal ingewikkelder, onder meer omdat ziektenamen vaak niet afgeleid zijn van de veroorzakers, maar bijvoorbeeld van de verschijnselen, zoals bij 'agressief snot'.

Presentatie van de nieuwe databank Nederlandse Namen van Plantenziekten door Piet Vlaming (foto: Betsie van Ojik Fotografie /KNPV)

Een ziektenaam kan bij dezelfde veroorzaker in verschillende gewassen verschillend zijn. Het kan ook zijn dat voor verschillende aantasters de ziektenaam hetzelfde is. Er zijn bijvoorbeeld tientallen veroorzakers van bladvlekkenziekte.

De databank Nederlandse Namen van Plantenziekten bevat momenteel meer dan 1700 aantasters. De informatie wordt regelmatig bijgewerkt om de site up-to-date te houden. De databank (te bereiken via deze link) is openbaar en kan zonder inlog gebruikt worden.

Voetrot, zwartbenigheid, krulziekte, komkommerbont, aardappelmoeheid, variabele driehoekbladroller, ...

Poëtische namen

Vooral communicatie over plantenziekten buiten de wetenschappelijke wereld wordt gemakkelijker met een Nederlandse naam voor een ziekte of plaag. Zo is 'schorsbrand', een schimmel in de douglasspar, makkelijker uit te spreken dan Allantophomopsiella pseudotsugae.

Meestal zijn biologen poëtischer in het geven van namen dan plantenziektekundigen. Zo geven biologen aan Botrytis cinerea de naam 'tuinknolkelkje', terwijl de ziektenaam 'grauwe schimmel' is. Maar ook plantenziektekundigen hebben de Nederlandse taal verrijkt met woorden als voetrot, zwartbenigheid, krulziekte, komkommerbont, aardappelmoeheid, variabele driehoekbladroller, witsnot, aardbeiknotshaarluis, tabaksratelvirus en tomatenbronsvlekkenziekte.

REACTIES

		Fons van Wezel vrijdag 24 november 2023

Handig, maar zou ook mooi zijn voor kwekers om op plantnaam de mogelijke ziektes te kunnen vinden.
Hebben we ook al bij de NAK aangevraagd om daar op plantnaam te kunnen zoeken op mogelijke importeisen van 3e landen mbt bepaalde ziektes en plagen.

Tip de redactie