Innovatiedag Boomkwekerij Udenhout - innovatie in de praktijk

ARTIKEL

MARKT & ACTUEEL

Huub Snijders, dinsdag 16 september 2025

233 sec

Hoe maken boomkwekers hun bedrijven toekomstbestendig? Die vraag stond centraal tijdens de Innovatiedag bij Boomkwekerij Udenhout. Sprekers als Dirand van Wijk (Compas Agro), Erik Stuurbrink (LTO) en Martin Woudman (Waterschap De Dommel) trapten af, waarna deelnemers in het veld praktische innovaties bekeken: van bodemoplossingen tot autonome maairobots.

Gastheer Corné Leenders van Boomkwekerij Udenhout heette de bezoekers welkom en schetste hoe BKU zich ontwikkelde van een traditioneel "strak gespoten" bedrijf naar een kwekerij met duurzaamheid en innovatie voorop. Na Milieukeur in 2010 en later PlanetProof werkt Udenhout nu met digitale boomdichtemeting, maairobots en precisieteelt. Leenders erkende dat wereldwijd nog veel stappen nodig zijn, maar benadrukte dat samenwerking en innovatie de sleutel zijn voor een toekomstbestendige sector.

Arjen Kuppens (r) en collega van Grow Solutions

Natuurcomposten

Bij Grow Solutions (Den Ouden Group) schetst Arjan Kuppens hoe de sector verschuift van minerale meststoffen naar organische. Hierbij krijgen reststromen uit de regio — plantaardig en dierlijk — weer een rol. Het gaat hem niet om een hype, maar om stabiele groei en minder uitspoeling. 'Organisch voedt geleidelijk,' zegt hij, 'zodat je geen piek in groei en stressmomenten creëert.' In Midden-Brabant draaien al diverse kwekers met Den Oudens natuurcomposten (gras, blad en hout als basis), aangevuld met biostimulanten om de vertering op peil te houden. Het onderscheid zit volgens Kuppens niet in een exotisch recept, maar in hygiënische, grootschalige en veilige processen: hoogwaardige compostering, gehygiëniseerde dierlijke meststoffen en pelletechniek. Pelletechniek is het proces waarbij fijn materiaal - zoals compost, meststoffen of biomassa - wordt samengeperst tot kleine, harde korrels of pellets. De praktijkbegeleiding verloopt tweesporig: compost meestal rechtstreeks naar de teler; meststoffen en biostimulanten via dealers zoals CLTV, zodat per teelt en perceel fijn kan worden afgesteld.

Daan van Os

Mechanische onkruidbeheersing van DvO

Daan van Os van DvO Engineering laat zien hoe mechanische onkruidbeheersing het werktempo verhoogt zonder de teelt te ontregelen. Van Os legt uit hoe voelers van zijn schoffelmachine de rij "lezen" en de vaste schoffels strak langs de bomen sturen. Wat overblijft, pakken torsiewielen weg. Het systeem is modulair: volveld "zwart" maken na het planten, of overschakelen naar grasbanen door het frame te liften en de graskant te snijden. De kracht zit in twee werkmodi in één machine: grof onderhoud met vaste schoffels en daarna klein onderhoud op hoge snelheid met een zwengschoffel. In de praktijk rijden ze tussen 7 en — als het veilig kan — 15 à 20 km/u. Een medewerker van Udenhout beaamt het effect: waar voorgangers met "finger readers" wortels lostrokken en uitdroogden, blijft de bodemstructuur met deze set beter intact.

'Autonoom betekent hier: minder afhankelijk van personeel, consistenter werk en schaalbaar in piekperiodes'

Aigro

New-kid-in-town Aigro kon natuurlijk ook niet ontbreken tijdens deze innovatiedag. Harm van der Loo van verdeler Mechan Machines beschrijft een volledig elektrische, GPS-gestuurde werktuigdrager van circa 100-150 kilo die zelfstandig maait, schoffelt, kan spuiten met harddruksysteem, en waar men werkt aan boomdetectie, UVC-toepassingen en het uitzetten van nuttigen (Entomatic). De route en handelingen programmeer je vooraf; via de app start je 'm in het perceel en meldt hij zichzelf af wanneer het werk gedaan is. 'Autonoom betekent hier: minder afhankelijk van personeel, consistenter werk en schaalbaar in piekperiodes,' zegt Van der Loo. Op Udenhout draaien inmiddels twee robots; naast de smalle 55-cm-variant is er nu ook een 75-cm-model met vierwielaandrijving. Niet elke kweker is al om, erkent Van der Loo, maar het vliegwiel loopt: zien draaien is geloven, zeker met de huidige arbeidskrapte.

Lucas Peters

Veelzijdig olifantengras

Een ander spoor van verduurzaming komt van Miscanthus AG. Lucas Peters vertelt hoe de vraag naar wortelstokken uitgroeide tot een ketenoplossing: teelt én afzet van miscanthusvezel als afstrooimateriaal in pot en vollegrond. De vezelmat haakt in elkaar, blijft na regen goed liggen en reduceert verdamping merkbaar, waardoor er minder water hoeft te worden gegeven. Waar men vreest voor wegwaaien, wijst hij op de praktijk: 'Dit voorjaar waaiden grasbanen weg bij oostenwind, de miscanthus bleef liggen — zeker onder de druppelslangen, waar hij net vochtig blijft en 'verankert'.' Het product is één enkel ingrediënt, gezeefd en ontstoft, groeit in Nederland en is daardoor prijstechnisch concurrerend. Verteren doet het uiteindelijk natuurlijk wel, maar Peters noemt circa tweeënhalf jaar als realistische levensduur in het veld.

Yvonne Mulder (CLTV) met Corné Leenders (BKU)

Skal-gecertificeerd versus gangbaar

Onder een tentzeil bij CLTV spreken Yvonne Mulder, bezoekers en de gastkwekerij over echte meeldauw en de inzet van "groene" spuitschema's. Op Udenhout loopt een proef met een chemisch schema naast een Skal-gecertificeerd schema met o.a. amino-boost en fulvinezuur. Conclusie: groei kan soms iets achterblijven, maar de vraag is wat acceptabel is per teeltfase en einddoel. Bij bladverliezende soorten is lichte aantasting in de zomer vaak geen probleem, maar bladhoudende gewassen moeten schoon richting verkoop. Ook beeldvorming komt aan bod: kwekers zien hun verduurzaming vaak onderbelicht, terwijl incidenten de kranten halen. Ondertussen is de koers van overheden duidelijk: Skal, PlanetProof en lokaal draagvlak worden een "license to operate". Udenhout, naast Natura 2000, kiest daarom voor zichtbaar natuurinclusieve teelt.

Joost Kolkhuis (l) van HortiTime

Innovatie in software

Ook softwareleverancier Horty Time toont hoe digitalisering de bedrijfsvoering verandert. Oprichter Joost Kolkuis-Tanken en Sam van den Bosch laten zien hoe hun software niet alleen werktijd per activiteit registreert, maar ook intelligente koppelingen biedt. Personeel boekt uren eenvoudig via de telefoon; managers kunnen per perceel exact zien hoeveel tijd in bijvoorbeeld rooien of kluiten is gegaan. Koppelingen met de CTGB-databank maken het mogelijk om spuitschema's te plannen en te controleren op toegestane frequenties. Daarnaast bevat het platform modules voor personeelszaken, documentbeheer en huisvesting, waardoor het schaalbaar is van kleine familiebedrijven tot kwekerijen met honderden medewerkers. "Meten is weten," vat Kolkuis-Tanken samen, "en pas als je meet, ontdek je wat je nog niet wist."

Rob Jansen van Dutch Tree Machinery

Robuuste werktuigdrager

Rob Jansen van Dutch Tree Machinery demonstreert een robuuste werktuigdrager die Udenhout op maat liet ontwikkelen voor binden, snoeien en — binnenkort — palen boren. De machine staat op lange rupsen, met een hydraulisch nivellerend onderstel dat de mast tot acht meter steeds recht houdt. De operator stuurt de binder via een zwenkunit in de rij, waardoor je minder hoeft te corrigeren met de rupsen en het bed intact blijft. De boorunit die nu gebouwd wordt, maakt het mogelijk dat één operator vóór de machine uitloopt, het gat boort, de paal plaatst en meteen aandrukt — allemaal radiografisch bestuurd. Wat als maatwerk begon, groeit door in modulaire klantspecifieke uitvoeringen; elders in de regio draait al een de wielgedreven uitvoering.

Anne Koster van Damcon

Inpakken en meenemen

Tot slot presenteert Damcon de Tree Wrapper DTW 70, een machine die kluiten wikkelt met een 100% biologisch afbreekbare wrap. Verkoper Anne Koster laat zien hoe de machine kluiten van 40 tot 70 cm diameter stevig en gelijkmatig inpakt, of het nu gaat om zand- of kleigrond, airpots of zelfs potgrondzakken. Het materiaal — cellulose op basis van papier — houdt de kluit stevig bij transport en vergaat vervolgens in de grond, met een instelbare snelheid afhankelijk van vocht en klimaat. Daarmee biedt de Tree Wrapper een dubbele winst: minder plastic potten en minder handmatig werk. Boomkwekerij Udenhout wil komend seizoen een demomachine inzetten en verwacht dat klanten snel wennen aan kluiten zonder plastic pot.

Boomkwekerij Udenhout B.V...

Compas Agro

Waterschap De Dommel

DvO Engineering

Mechan Machines

CLTV Zundert

DT Machinery - Dutch Tree...

REACTIES

Er zijn nog geen reacties.

tip de redactie